اواخر شهریور سال 1401 بود که یکدفعه تمامی فریلنسر ها یا همان اپلیکیشن های خارجی محدود شدند و بدون استفاده از فیلتر شکن امکان دسترسی به فریلنسر ها نبود . بعد از مدت ها وزارت ارتباطات و اطلاعات سیم کارت های بدون فیلتر را تولید کرد تا بتوان از اپلیکیشن های خارجی بدون نیاز به فیلتر شکن استفاده کرد .ولی سیم کارت های بدون فیلتر فقط به توریست هایی که به ایران سفر می کردند تعلق می گرفت لذا سیم کارت های بدون فیلتر در زمان استفاده از فریلنسر ها (اپلیکیشن ، برنامه های خارجی) دیگر نیاز به روشن کردن فیلتر شکن نیست.و امروز سرویس بسته های اینترنتی ارائه شده که البته این سرویس هم به همه تعلق نمیگیرد . ما در ادامه این مطلب قصد توضیحات بیشتر در مورد سیم کارت های بدون فیلتر ، محدودیت فریلنسر ها ، سرویس بسته اینترنت بدون فیلتر و در آخر بسته اینترنتی بدون فیلتر به چه کسانی تعلق میگیرد را داریم.هر چند از نظر مسئولان، خصوصا وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات اینترنت طبقاتی به این معنا که یک طبقه خاصی از جامعه اینترنت پرسرعت داشته باشند، نخواهیم داشت و همه مردم خاص هستند؛ ولی مساله این است که این نوع اینترنت و دسترسی های مربوط به آن کاملا با اینترنتی که در دسترس عموم مردم خواهد بود؛ متفاوت می باشد و قرار است؛ امکان دسترسی به آن تنها برای افراد خاصی مهیا گردد.
حال سوال اینجاست که اصلا سیم کارت بدون فیلتر چیست و چه کسانی یا طبقاتی می توانند از اینترنت بدون فیلتر استفاده کنند؟
سیم کارت بدون فیلتر که در اصل قرار بود در اختیار توریست ها و گردشگرانی که وارد ایران می شوند؛ قرار گیرد، به آنها این امکان را می داد تا بدون هیچ محدودیتی از پیام رسان های خارجی مانند واتس اپ، تلگرام و اینستاگرام استفاده کنند. این سیم کارت ها که از طریق رومینگ اپراتورهای داخلی به اینترنت وصل می شوند، تمامی محدودیت ها را مانند دیگر سیم کارت های داخل ایران دارند.
ایده اینترنت طبقاتی موضوع جدیدی نیست و آذری جهرمی در سال 98 گفته بود: " بدون ساماندهی نمی شود موضوع فیلتر شکن ها را بررسی کرد. نمی شود؛ سطح دسترسی برای پزشک، برای استاد دانشگاه یا برای خبرنگار با یک کودک هشت، نه ساله برابر باشد." البته به نظر می رسد از آن زمان تا کنون اینترنت طبقاتی وارد فاز جدیدی شده باشد و اقداماتی برای دسترسی گروه های خاص صورت پذیرفته باشد.
در حال حاضر گروه هایی که می توانند از اینترنت بدون فیلتر استفاده کنند؛ به شرح ذیل می باشد:
آزاد کار یا فریلنسر به شخصیت حقیقی گفته می شود که در استخدام شرکت یا مجموعه خاصی نیست و به شکل پروژه ای یا پاره وقت و یا به صورت حق الزحمه در داخل کشور برای کارفرمایان مختلف در زمینه توسعه ارتباطات و فناوری اطلاعات و یا کسب و کارهای دیجیتال فعالیت می کند.
با توجه به تصویب آیین نامه حمایت از آزادکاران فعال در حوزه اقتصاد دیجیتال، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات موظف شد تا زیر ساخت های دسترسی به اینترنت پر سرعت و پایدار با سطح دسترسی مناسب افراد اعتبار سنجی شده در پایگاه را فراهم نمایند. بنابراین فریلنسرها یا آزادکارهایی که اعتبار سنجی شده اند؛ از جمله کسانی هستند که می توانند از اینترنت بدون فیلتر یا طبقاتی استفاده کنند.
قطعا بعد از فیلتر شدن پلتفرم های خارجی مانند اینستاگرام، تلگرام، فیس بوک و واتس اپ یکی از مشکلات و دردسرهای توریست ها و مسافران خارجی در ایران، نحوه برقراری ارتباط با عزیزان و فالوئرهایشان در خارج از کشور می باشد. زیرا برای خیلی از این افراد زندگی بدون اینترنت و یا استفاده از فیس بوک با کمک VPN کاملا غیر منطقی و محال می باشد.
موضوع اختصاص سیم کارت بدون فیلتر به گردشگران و توریست ها چند سالی است که مطرح می شود که تفاوت هایی با سیم کارت معمولی ارائه شده از سوی اپراتورهای موجود در کشور دارد. مثلا این که این نوع سیم کارت به دو زبان عربی و انگلیسی اطلاعات مربوط به جاذبه های گردشگری ایران را در اختیار استفاده کنندگان قرار می دهد، به اینترنت دسترسی آسان تری داشته و دارای مالتی مدیا، GPS و با قابلیت یک Handbook است.
البته در مورد نحوه ارائه و خدمات این نوع سیم کارت، هنوز اطلاعات دقیقی در دست نیست و امکان دارد در مکان هایی که توریست ها حضور دارند مانند فرودگاه ها قابل ارائه باشد.
یکی دیگر از گروه هایی که صلاحیت استفاده از اینترنت طبقاتی را دارند؛ اساتید دانشگاه ها می باشند که به نقل از برخی مسئولان، این گروه از افراد به دلیل کارهای تحقیقاتی و پژوهشی به سطوح و سرعت بالای اینترنت نیاز دارند که در طول ماه های گذشته فرآیندهای مربوط به اختصاص اینترنت طبقاتی به اساتید دانشگاه ها کاملا انجام شده و به زودی به آنها ابلاغ می شود.
خبرنگاران
در واقع از سال 97 بعد از درخواست معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و پیگیری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، کارگروه تعیین مصادیق محتوای محرمانه با ارائه اینترنت بدون فبلتر تعدادی از خبرنگاران موافقت شد که در حال حاضر تخصیص اینترنت بدون فیلتر نیز کاملا در همان راستا و برای همان خبرنگاران می باشد.
به طور کلی از نظر بسیاری از کارشناسان و فعالان در حوزه فضای مجازی، اینترنت طبقاتی هیچ توجیه منطقی نداشته و حتی می تواند منجر به بروز خشم عمومی گردد. زیرا در شرایط کنونی کشور که تقریبا تمام مشترکین سیم کارت های دائمی و اعتباری همراه اول، ایرانسل و رایتل بدون وجود وی پی ان، امکان استفاده از اینترنت بین المللی را نداشته و برای استفاده از این فضا چه برای کارهای شخصی و چه برای کسب و کار، مجبور به استفاده از فیلتر شکن هستند، مطرح کردن این موضوع که هیچ مزیتی برای کاربران نخواهد داشت؛ می تواند شرایط را بسیار پیچیده تر و سخت تر نماید.